spectrum medisch centrum

Centrum voor Positieve Gezondheid

adhdkind

Ramadan en gezondheid


Hoe reageert uw lichaam op de ramadan?

In het begin van de ramadan moet het lichaam wennen om niet op de normale tijden energie binnen te krijgen. U voelt zich daarom waarschijnlijk eerder moe. Sommige mensen krijgen stemmingswisselingen of worden humeurig. Ook kunt u concentratie problemen ervaren.

Het kan ook zijn dat u zich juist beter gaat voelen. Samen met vrienden en familie eten kan heel gezellig en ontspannen zijn. Overdag minder ongezonde tussendoortjes of minder roken heeft ook een positief effect op uw gezondheid. Het vasten kan de gezondheid verbeteren maar kan ook gezondheidsproblemen veroorzaken.

De belangrijkste oorzaak is niet het vasten zelf, maar wel wat en hoeveel u 's avonds eet. De grote maaltijden zijn bijvoorbeeld een grotere belasting voor het hart dan drie gewone maaltijden.

Welke klachten kan ik krijgen tijdens de ramadan?

Door het andere eetpatroon tijdens de ramadan kunt u dit merken:

Moe zijn door laat naar bed gaan en korter slapen. Ook kan het reactievermogen daardoor minder zijn.


• Misselijkheid, hoofdpijn en niet fit voelen
• Hoofdpijn kan komen door te weinig drinken, weinig koolhydraten en minder koffie (cafeïne) drinken
Plotseling stoppen met koffie of cola kan u ook prikkelbaar en nerveus maken
• Te weinig drinken kan uitdroging veroorzaken. Uitdroging merkt u hieraan: u plast nauwelijks, u bent duizelig en verward of valt flauw
• Iets zwaarder worden. Tijdens de ramadan eten mensen vaak wat meer, vetter, zoeter, op latere tijdstippen en in korte tijd. U kunt daardoor juist iets zwaarder worden terwijl u vast
• Maagklachten kunnen toenemen.

Niet vasten

Wie hoeft er niet te vasten tijdens de ramadan?

Moslims die geestelijk en lichamelijk gezond zijn, zijn verplicht om te vasten tijdens de ramadan. De Koran geeft ook aan dat er uitzonderingen zijn. Vrijstelling kan definitief zijn of tijdelijk.

Definitieve vrijstelling geldt voor:

• kinderen tot de puberteit
• ouderen die te zwak zijn om te vasten
• mensen met een chronische ziekte die elke dag een paar keer medicijnen moeten gebruiken
• mensen met dementie
• mensen met een verstandelijke beperking
• mensen met een psychiatrische ziekte

Tijdelijke vrijstelling geldt voor:

• vrouwen als ze ongesteld zijn
• vrouwen die zwanger zijn
• vrouwen zolang ze borstvoeding geven
• mensen die tijdelijk ziek zijn
• mensen die op reis zijn
• mensen die zware lichamelijke inspanning moeten doen
Bij tijdelijke vrijstelling moet u het vasten later inhalen. Bij definitieve vrijstelling kunt u op een andere manier iets voor uw geloof doen, door geld of voeding aan arme mensen te geven. Kan ik vasten met een dieet? Volgt u een dieet om gezond te blijven? Dan kan het eetpatroon tijdens de ramadan onprettig zijn of ongezond. Het kan maagklachten erger maken. Heeft u diabetes (suikerziekte)? Dan kan het evenwicht tussen medicijnen en eten verstoord raken. Volgt u een dieet en wilt u vasten? Overleg dan met uw arts of diëtist.

Adviezen bij de ramadan

• Begin al een paar weken voor de ramadan met geleidelijke minder koffie, cola en andere dranken met cafeïne
• Drink genoeg. Per 24 uur heeft u minimaal 1,5 liter vocht nodig. Kies voor water of thee
• Het is advies bij uitdroging is om te stoppen met vasten
• Probeer niet te veel te eten. Hoe meer u eet, hoe meer energie het lichaam nodig heeft dit te verwerken en hoe groter de kans is dat u lichamelijke klachten krijgt. Bovendien kunt u zwaarder worden. Schep daarom niet te veel op. Eet niet te snel, maar kauw goed en rustig
• Eet liever geen gefrituurde gerechten. Gebruik bij bereiding niet te veel vet en niet te veel kruiden. Dat voorkomt dat u last krijgt van uw maag of darmen. Die hebben immers de hele dag ‘gerust’. Sommige gerechten kunnen dan zwaar vallen
• Bewegen tijdens de ramadan is ook belangrijk. U kunt na het eten bijvoorbeeld gaan wandelen. Wilt u gaan sporten? Doe dit dan niet te intensief. Hierdoor verliest u te veel vocht. U wordt dan duizelig en krijgt hoofdpijn
• Bent u van plan te stoppen met roken? Dan is de ramadan een goed moment om te stoppen. Wilt u daar hulp bij hebben, maak dan een afspraak met uw huisarts

Zwanger

Kan ik vasten tijdens de zwangerschap?

Als u zwanger bent, hoeft u niet mee te doen aan de ramadan. Er is onderzoek gedaan naar het effect van vasten tijdens de zwangerschap op de ontwikkeling van kinderen. Daaruit blijkt dat vasten in de eerste maanden van de zwangerschap gevolgen kan hebben op het ongeboren kind, bijvoorbeeld een lager geboortegewicht.

Wanneer contact opnemen over ramadan en gezondheid?

Maak een afspraak met uw huisarts in deze situaties: • U heeft diabetes
• U gebruikt medicijnen die uw arts heeft voorgeschreven. Overleg met uw arts hoe u uw medicijn tijdens de ramadan moet gebruiken. Stop niet zelf met uw medicijnen
• U gebruikt medicijnen zonder recept. U wilt weten hoe u ze tijdens de ramadan moet gebruiken
• U volgt een dieet. Stop niet zelf met uw dieet
• U wordt ziek tijdens de ramadan
• U krijgt last van uw maag
• U plast nauwelijks, u bent duizelig en voelt zich verward of valt flauw. Dit zijn verschijnselen van uitdroging
• U heeft andere vragen over uw gezondheid en de ramadan
Hoe kun je gezond eten tijdens de ramadan? Tijdens de ramadan eten en drinken moslims een maand lang niet tussen zonsopgang en zonsondergang. Veel mensen hebben in deze periode vragen over hun eten. Hoe zorg je bijvoorbeeld dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt? Hoe voorkom je buikpijn? En kun je zorgen dat je minder snel trek krijgt overdag?

5 tips voor tijdens de ramadan

Tip 1: Drink ’s ochtends een paar extra glazen water om de dag goed door te komen. Als je langere tijd niets drinkt, krijg je dorst. Op zomerse dagen gebeurt dit sneller, omdat je dan meer zweet en dus vocht uit je lichaam verdwijnt. Daarom is het nodig voldoende water en thee te drinken in de tijd dat je mag eten en drinken. Drink ’s ochtends een paar extra glazen water om de dag goed door te komen. Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken. Deze bevatten veel calorieën en leveren geen of weinig goede voedingsstoffen.


Tip 2: Eet vezelrijk om trek zo lang mogelijk uit te stellen Zorg voor een stevige basis met vezelrijke producten, zoals zilvervliesrijst, volkorenpasta, volkorencouscous, aardappelen, groente, fruit, volkorenbrood of bruinbrood. Vezels zorgen langer voor een vol gevoel na de maaltijd, zodat je minder snel honger krijgt.


Tip 3: Varieer om genoeg voedingsstoffen binnen te krijgen Het is belangrijk om te variëren, zodat je genoeg koolhydraten, eiwitten, vetten, vitamines en mineralen binnenkrijgt. Zorg dat je voldoende eet van de volgende producten:

• Groente en fruit
• Mager vlees, vis, peulvruchten, ei, tofu, noten
• Magere of halfvolle zuivelproducten, 30+ kaas
• Bruinbrood, volkorenbrood, volkorengranen
• Olie, margarine, halvarine

Hoeveel je op een dag van deze producten nodig hebt, kun je vinden bij de Schijf van Vijf voor jou. Neem verder niet te veel zoete en vette producten, zoals baklava of gefrituurde hapjes. Daar zitten veel calorieën en weinig goede voedingsstoffen in.


Tip 4: Eet niet te veel om te zorgen dat je niet aankomt.
Als de ramadan in de zomer valt heb je tussen zonsondergang en zonsopgang maar een paar uurtjes om te eten. Je loopt daarmee het risico dat je in alle haast meer eet dan je nodig hebt. Als je meer eet dan je lichaam nodig heeft, dan kom je aan. Schep daarom niet veel op je bord en eet rustig. Verder zijn sommige traditionele gerechten en hapjes vrij vet en zoet, dus ook calorierijk. Eet daar niet te veel van.


Tip 5: Eet rustig en neem kleine hapjes om buikpijn te voorkomen Het zou kunnen dat je last krijgt van je maag en darmen als je in te korte tijd te veel of te snel eet. Je lichaam heeft dan moeite met het verwerken van al dat eten.

Gerechten kunnen zwaar vallen als je na uren ineens weer iets eet. Om buikpijn te voorkomen is het belangrijk niet te veel vette en zoete hapjes te eten, niet te veel op je bord te scheppen en rustig te eten. Met kleine hapjes en goed kauwen zorg je ervoor dat het eten niet te zwaar valt.



Wilt u meer lezen?:

* Thuisarts.nl
* Voedingscentrum